Schuldgevoelens loslaten: hoe kom je door verdriet?

Geschreven door Koen Koninkx

Verlies en rouwexpert bij Voorbij het afscheid.be

---

Alles over omgaan met schuldgevoelens -

Wanneer je te maken krijgt met afscheid en verdriet.

Lees meer in dit artikel:

• Waar komt een schuldgevoel vandaan?

• Wat schuilt er achter schuldgevoelens?

• Zo kom je door schuldgevoelens

• Schuldgevoelens kunnen je beschermen

Waar komt een schuldgevoel vandaan?

Een schuldgevoel heeft vaak te maken met een overtuiging dat je iets verkeerd hebt gedaan of gezegd. Soms gaat het gepaard met andere gevoelens zoals schaamte, angst of onzekerheid.

Het kan zijn dat je je schuldig voelt over effectieve schade die je hebt aangericht, maar het kan even goed over een ingebeelde schuld gaan. Soms denken mensen dat ze iets fout hebben gedaan, terwijl dat helemaal niet zo is. Anderen overschatten dan weer hun rol in een bepaalde situatie en krijgen daardoor de overtuiging dat de kleine fouten die ze maakten een veel grotere invloed hadden dan in werkelijkheid het geval was.

Hoe dan ook een schuldgevoel kan er stevig inhakken en een grote invloed hebben op je welzijn en je dagelijks leven. Je kan geconfronteerd worden met spanning, stress, angst, slapeloosheid, lichamelijke klachten. Of je gaat jezelf misschien sociaal isoleren, zo onttrek je jezelf aan je vrienden, familie en kennissen.

Soms ervaren mensen zelfs het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn voor deze wereld. Dat maakt het moeilijk om verder nog een gelukkig leven uit te bouwen. Nog anderen ervaren dan weer het gevoel dat ze niet verdienen om verder te gaan en willen zichzelf straffen voor hun fouten of tekortkomingen.

Schuldgevoel na liefdesverlies of echtscheiding:

• Wat had ik anders moeten doen in mijn relatie?

• Ik ben verantwoordelijk voor het verdriet van mijn kinderen

Schuld na het verlies van een baan:

• Had ik beter mijn best moeten doen?

• Ik voel me schuldig tegenover mijn collega's

Schuldgevoel na een overlijden:

• Waarom heb ik het niet zien aankomen?

• Had ik iets anders kunnen doen zodat dit niet zou gebeuren?

• Ik ben verantwoordelijk voor zijn of haar dood.

Wat schuilt er achter schuldgevoelens?

Schuldgevoel gaat vaak over de mate van empathie die je bezit. Je hebt het vermogen om je goed in een ander te kunnen inleven en je merkt snel op wanneer je iemand benadeeld hebt. Daardoor kan je jezelf in een gemoedstoestand brengen waarbij je geweten je plaagt met een onaangenaam gevoel over een bepaalde situatie. Mensen die zich regelmatig schuldig voelen, hebben meestal het vermogen om zich snel aan anderen aan te passen en hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

"Guilt is to the spirit what pain is to the body."

–Elder David A. Bednar

Hoe kom je schuldgevoelens te boven?

1. Creëer een vorm van aanvaarding

Het is belangrijk te aanvaarden dat je sommige zaken anders had kunnen aanpakken. Maar daarom ben je nog niet schuldig aan wat er gebeurd is. Niemand in deze wereld is perfect. In een relatie tussen mensen worden eenmaal dingen gedaan of gezegd die de ander ongelukkig, bezorgd of bang maken.

2. Verleg de focus van je verhaal

Als je merkt dat je enkel nog aandacht schenkt aan negatieve gedachten, probeer dan een manier te vinden om anders naar de situatie te kijken. Wat zou je in de toekomst anders kunnen doen? Waren er nog andere factoren die ook een rol speelden? Wanneer je een manier kan vinden om je focus te verleggen van een negatieve kijk naar een meer realistische zienswijze met meer positieve gedachten geeft je dat de mogelijkheid om voorbij je schuldgevoel en zelfbeschuldiging te komen.

3. Vergeef jezelf in plaats van jezelf te straffen

Om een gevoel van schuld los te laten is het belangrijk dat je leert om jezelf te vergeven. En ja, dat klinkt veel gemakkelijker dan het is. Het vraagt oefening om het weer goed te maken met jezelf (en de anderen), om weer verantwoordelijkheid te nemen, jezelf wat tijd te gunnen (om spijt uit te drukken), en terug een manier te vinden om weer verder te gaan met je eigen leven. Door jezelf te leren vergeven zal het leven lichter aanvoelen.

4. Praten werkt

Het is niet voor iedereen even gemakkelijk. Praten speelt een cruciale rol in het omgaan met moeilijke emoties. Je gevoelens delen met een goede vriend of vriendin kan helpen, maar misschien kies jij liever voor een gesprekspartner buiten je dichte omgeving omdat dat comfortabeler voelt. Zoals een professional die zonder oordeel naar je verhaal luistert binnen een omgeving waar je jezelf veilig en gehoord voelt.

Hebben schuldgevoelens altijd een negatieve invloed?

Ten slotte kunnen schuldgevoelens in sommige gevallen ook nuttig zijn, ze zorgen er namelijk voor dat je niet afwijkt van de normen en waarden die voor jou als persoon belangrijk zijn. En, als dat toch gebeurt, per ongeluk of niet, kan je oprechte verontschuldigingen aanbieden en het weer goedmaken. Zo bescherm je je meest dierbare relaties in je leven. Schuldgevoelens stellen ons in staat om lessen te leren uit wat gebeurde, en daarna weer verder te gaan. Zo worden we elke keer wijzer.

Als schuldgevoelens toch langer blijven hangen dan je lief is en je leven sterk beïnvloeden dan is het tijd om ermee aan de slag te gaan. Want wanneer ze hun weg vinden in je hoofd, krijg je ze er niet zomaar weer uit. Blijven piekeren zal je geen stap verder helpen. Heb je hierbij hulp nodig? Ik help je graag.

Hulp nodig?

Voorbij het afscheid biedt ondersteuning bij verlies in alle vormen.

Er is begeleiding voor particulieren, werkgevers en organisaties.

Verlies-, rouwbegeleiding en persoonlijke ontwikkeling.

Stuur een mail

Neem contact op wanneer je hulp nodig hebt.

Je krijgt antwoord binnen 24 uur.

Een eerste kennismakingsgesprek is altijd gratis en vrijblijvend.