Rouw en Werk: Omgaan met Verlies in een Professionele Omgeving
- Voorbij het afscheid
- 15 sep 2023
- 4 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 18 sep 2023
Omgaan met rouw of verdriet op de werkvloer
Wat is de impact van rouw of verdriet op het werk?
Vroeg of laat krijgt iedereen te maken met rouw of verdriet, het treft ons allemaal. Elke rouwervaring is verschillend en voelt voor iedereen anders aan. Wie met verdriet te maken krijgt zal dan ook een eigen manier zoeken om daar mee om te gaan. Er is geen goede of foute methode. Een betekenisvol verlies kan ontwrichtend zijn en een groot effect hebben op verschillende aspecten van het leven. Rouw kan ook invloed hebben op het functioneren op het werk:
concentratieproblemen
vermoeidheid
emotionele onzekerheid
fysieke problemen
stemmingswisselingen
Terug naar het werk. Hoe lang duurt rouw?
Meestal volgt na een ingrijpend verlies een periode van afwezigheid op het werk. Niet enkel tijdens de periode van overlijden en het afscheidsmoment, maar ook vaak nadien. De onderliggende reden van langdurig verzuim vindt vaak een oorsprong bij psychische of lichamelijke klachten die men in die periode ervaart.
De afwezigheid op het werk of het verzuim kan medewerkers soms nog meer stress of schuldgevoelens bezorgen. Lees hierover meer in dit artikel.
Voor een kleine groep voelt werk als een goede afleiding en helpt het om weer enige regelmaat in het dagelijks leven te vinden. Het geeft mensen de mogelijkheid om weer sociaal contact te hebben met anderen. Toch is het belangrijk dat de rouwende op de werkvloer kan rekenen op steun, ruimte en begrip voor zijn of haar situatie. Want de impact van verdriet zal voor een ruime tijd merkbaar zijn in het leven van wie iemand verloor.
Hoe lang iemand invloed ondervindt van rouw (op het werk) is niet vooraf te voorspellen. Veel hangt af van de veerkracht van de betrokkene, de ondersteuning en begrip van zijn omgeving en tal van andere factoren. Verwacht niet van mensen dat ze snel weer "de oude" zijn wanneer voor hen niets nog hetzelfde is.
Hoe kan je een rouwende collega steunen?
Maak tijd voor een gesprek en maak ruimte voor haar of zijn verhaal
Vraag eens na waar je collega behoefte of nood aan heeft
Bied hulp aan bij praktische zaken zoals bij administratie of boodschappen doen
Je hoeft niet altijd te praten, soms is "er zijn" voor iemand al genoeg
Blijf contact houden. Steun is nodig op korte Ć©n op lange termijn
Wanneer iemand na een verlies weer aan het werk gaat, is het goed om je als werkomgeving voor te bereiden op de uitdagingen van rouw op de werkvloer. Natuurlijk is verdriet voor de betreffende collega het zwaarst, maar het kan ook een impact hebben op andere medewerkers, leidinggevenden en misschien zelfs op klanten.
Wat zijn de drie pijlers voor rouwzorg op het werk?
1. Ga in gesprek en luister
Voorzie een persoonlijk gesprek en zorg voor aangepaste begeleiding. Vul geen zaken voor de betrokkene in zonder overleg. Door goede en duidelijke communicatie en de nodige flexibiliteit kan je de optimale vorm van ondersteuning bieden omtrent:
Afwezigheid (en opvolging takenpakket)
Vormgeving van de terugkeer naar het werk
Aanpassingen van taken en/of werktijden (is hulpverlening nodig?)
2. Stem je hulp af op de behoeften
Elk verlies is anders, niet iedereen heeft nood aan dezelfde ondersteuning na een ingrijpend verlies. Hou rekening met:
de persoonlijkheid van de werknemer
van wie hij of zij afscheid nam (ouder/ partner/kind,...)
de omstandigheden van waarin het overlijden plaats vond
de aard van werk van de werknemer
3. Maak een rouwprotocol
Maak een draaiboek met alle praktische zaken en taakverdelingen die de komende periode van belang zijn. Een protocol mag maatwerk qua ondersteuning niet in de weg staan. De werknemer nood aan perspectief op korte en op lange termijn.
Wat kan worden opgenomen in een rouwprotocol?
wie het eerste aanspreekpunt is voor de medewerker
de communicatie binnen het bedrijf
de rol van de leidinggevende
persoonlijk contact met werknemer (afspraken, opvolging, evaluatie...)
aanstellen van een interne of externe rouwbuddy
"Een rouwprotocol wordt gezien als een leidraad voor de omgang met een rouwende werknemer, het geeft handvatten en zorgt dat bepaalde zaken niet vergeten worden."
Wat zijn de vier voordelen van een rouwprotocol?
Met gepaste, flexibele ondersteuning zal het verzuim aanzienlijk verminderen. Door in te zetten op welzijn zal de fysieke en mentale veerkracht van de medewerkers verbeteren. Mensen voelen zich dan immers gezien en gesteund. Dit heeft niet alleen een positieve invloed op hun vertrouwen en loyaliteit, het draagt ook bij tot een sterke bedrijfscultuur.
Managers of leidinggevenden weten niet altijd hoe gepast te reageren bij een ingrijpend verlies in het leven van een medewerker. Ze gebruiken dan hun eigen referentiekader. Maar er is meer nodig. Het vergt kennis over rouw en verlies om werknemers goed te kunnen ondersteunen in deze moeilijke periode in hun leven.
Vertrek vanuit een betrouwbaar draaiboek (het rouwprotocol) waar vooraf is over nagedacht en dat is afgestemd op de noden van werknemers en het bedrijf. Vertrouw niet op de improvisatie van het moment. In deze periode kunnen foute woorden of acties een grote impact hebben op de relatie tussen werknemer en werkgever.
Door een structuur te voorzien met ruimte voor inbreng van de werknemer kan je maatwerk bieden bij de terugkeer naar het werk, hierdoor zal de kans op demotivatie of een slechte werkrelatie worden vermeden.
Wat is een rouwbuddy?
Wanneer een rouwende collega terug komt werken kan een bedrijf ervoor kiezen hem persoonlijke ondersteuning aan te bieden door bijvoorbeeld een vertrouwenspersoon binnen het bedrijf of een externe partij (zoals een incompany rouwbuddy met specialisatie van rouw en werk). Op deze manier wordt ruimte en aandacht gecreƫerd voor de rouwende werknemer. Doordat een buddy ervaring heeft met afscheid en rouw, ervaren de meeste rouwende werknemers dit contact als waardevoller dan wanneer ze hierover met een leidinggevende praten. Een rouwwerker is ook beschikbaar voor advies of informatie wanneer de werkgever daar nood aan heeft.
"Je hebt behoefte aan iemand met kennis van zake die meedenkt. Die adviezen kan geven over hoe er mee om te gaan. Het voelt soms alsof je niet normaal reageert, het is fijn als iemand zegt dat je dat wel doet"
Hoeveel rouwverlof is van toepassing in Belgiƫ?
Sinds 25 juli 2021 is volgende regelgeving van kracht:
alles over wettelijk rouwverlof
10 dagen bij het overlijden van een naaste (echtgeno(o)t(e), samenwonende partner of kind van werknemer/ echtgeno(o)t(e)/ samenwonende partner) : kan flexibel worden opgenomen De eerste drie dagen zijn bedoeld voor de periode tussen overlijden en uitvaart, de overige dagen kunnen vrij opgenomen worden gedurende een jaar na het overlijden.
3 dagen bij overlijden van vader, moeder, schoonmoeder, schoonvader, stiefmoeder, stiefvader, op te nemen tussen overlijden en dag van de uitvaart.
Hulp nodig?
Voorbij het afscheid biedt ondersteuning bij verlies in alle vormen.
Er is begeleiding voor particulieren, werkgevers en organisaties.
Verlies-, rouwbegeleiding en persoonlijke ontwikkeling.
Neem contact met me op wanneer je hulp nodig hebt.
Je krijgt antwoord binnen 24 uur.
